Vijf ongeschreven treinregels van Japan die je moet kennen

Als je ooit met de trein door Japan reist, dan valt er één ding meteen op: stilte. Bijna heilige stilte. Zelfs op propvolle stations als Shibuya of in een razendsnelle Shinkansen wordt er nauwelijks gepraat. Hoogstens wordt er soms gesmoesd.

Waar je in Nederland vrolijk kunt bellen, lachen en luidruchtig je boterhammen kunt eten gelden in Japan andere regels. Ongeschreven treinregels. En geloof ons, zelfs met je charmante “wij wisten het niet”-glimlach (de beruchte Gaijin pass), kom je er niet altijd mee weg als je je misdraagt!

In deze blog leggen we je de belangrijkste regels uit. Mét tips voor als je met kinderen reist.

1. Stilte is goud (en bellen is een no-go)

In de trein wordt niet gebeld. Niet fluisterend, niet half-gebeld, gewoon niets.
Japanse reizigers lezen, scrollen op hun mobiel, staren uit het raam of dommelen zachtjes weg. Maar alles in serene rust. Zet je telefoon dus op stil (ja, zelfs dat gezellige pingetje van je WhatsApp) en laat het bellen achterwege.

In de Shinkansen zijn er wel aparte telefoonzones tussen de wagons. Handig als je toch even iemand moet bereiken zonder op de zwarte lijst van stille forenzen te komen.

Met kinderen:
Kinderen hoeven echt niet als monniken stil te zijn. Japanners zijn over het algemeen heel geduldig met kleine kinderen, zeker als ze zien dat je moeite doet. Een gezellig spelletje, boekje of tablet met koptelefoon werkt prima om ze bezig te houden.

Je merkt vanzelf wel wat acceptabel is en wat niet als je er bent. Maak je niet teveel zorgen!

Kleine tip: neem een paar nieuwe speeltjes mee als verrassing voor onderweg!

2. Vrouwencompartimenten: roze is roze

In veel grote steden zoals Tokyo en Osaka zie je treinstellen met roze stickers. Dat zijn speciale vrouwencompartimenten. Tijdens de ochtend- en avondspits zijn deze gereserveerd voor vrouwen (en kleine kinderen). Buiten de spits mogen mannen er meestal wel in, maar het is tricky: soms wel, soms niet, en de regels verschillen per dag en treinlijn. Ons advies? Zie je roze? Sla hem mar over. Dat scheelt een eventuele discussie, geen ongemakkelijke blikken of andere problemen.

Met kinderen:
Reis je alleen met je kinderen, dan mag je als moeder zonder probleem het vrouwencompartiment in. Vaders? Better safe than sorry: kies voor een gewone coupé.

3. Eten en drinken: ja graag, maar niet overal

In lokale treinen is eten en drinken een no-go. In de Shinkansen daarentegen? Daar mag je losgaan met je Bento box! Sterker nog, het hoort erbij. Het treintafeltje nodigt uit tot een klein feestje met sushi, rijstrolletjes en een blikje groene thee. Alleen: sinds kort zijn ze gestopt met het rondbrengen van snacks in de Shinkansen door personeelstekort! Dus: zelf inslaan voor je instapt! Wat eigenlijk ook weer een stuk van de charme is!

Leuk weetje: op veel stations kun je ekiben kopen, speciale bento boxen die passen bij de regio waar je bent. Smullen en cultuur in één.

Met kinderen:
Laat ze zelf een Bento uitkiezen! De kleurrijke, vaak schattig gepresenteerde maaltijden maken het eten leuker en spannender. En eerlijk, wie wil er nou niet een panda-vormige rijstbal?

4. Opstaan voor ouderen en zwangeren

Japan is het land van respect. Zie je iemand die oud, zwanger of slecht ter been is? Sta zonder twijfelen op. Al is onze ervaring dat de plek vaker niet wordt geaccepteerd dan wel. De fitte japanners! Er zijn trouwens wel speciale “priority seats” gemarkeerd met pictogrammen. Maar ook als je daar niet zit, is het normaal om op te staan!

En kinderen? Super schattig: Japanse kids van 5 staan op voor ouderen. Het is dus een mooi moment om je eigen kinderen te laten zien hoe vriendelijk de wereld kan zijn.

5. Respecteer persoonlijke ruimte (en zet je rugzak af)

In de trein hou je je tas niet op je rug maar zet je deze voor je neer, tussen je benen of op het bagagerek. Mocht het heel druk zijn dan is het de gewoonte om de rugzak op je buik te dragen. Het voelt wat ongebruikelijk maar het werkt prima. Rugzakken zijn namelijk berucht voor per ongeluk-aanslagen op de hoofden van mede-reizigers.

Dringen, proppen of schouderduwen is ook uit den boze. En oh ja, stoelen bezet houden met je tas? Wij hebben het nog nooit geprobeerd want het is echt een grote no-go! Naast dat het onrespectvol is naar je medepassagiers wordt het ook als zeer onhygiënisch beschouwd omdat je tas soms op de grond staat.

Met kinderen:
Kleine kinderen kunnen prima op schoot als het druk is. Japanners zullen eerder hun plek aanbieden aan een ouder met een jong kind dan aan wie dan ook. Bedank dan netjes met een diepe buiging en een “Arigatou gozaimasu”.

Kleine survival tips voor treinreizen met kinderen:

• Snacks mee: Geen hangry kinderen in een stiltezone, alsjeblieft.
• Oortjes voor filmpjes: Luidruchtige Peppa Pig afleveringen zijn niet Zen.
• Boekje of kleurboek: Perfect voor een rustige bezigheid onderweg.
• Kleine verrassingen: Houd een paar kleine speeltjes achter de hand voor als het saai wordt.

En vergeet vooral niet: Japanners zijn super begripvol als ze zien dat je probeert je aan te passen.
Een verontschuldigende glimlach doet wonderen, zelfs als je kind per ongeluk een kleine Godzilla-moment heeft maar het heeft zeker wel grenzen in de trein.

Waarom de ongeschreven treinregels je reis leuker maken

De ongeschreven treinregels van Japan zorgen ervoor dat reizen soepel, rustig en respectvol verloopt. Een verademing vergeleken met de chaos die je soms in andere landen ziet. Met een beetje voorbereiding en wat uitleg aan je kinderen wordt reizen met de trein in Japan een super relaxte ervaring. Gelukkig is er veel te zien en veranderd het uitzicht vaak. Iets wat de aandacht van de kinderen lang vasthoudt.

En onthoud: zelfs als je per ongeluk een foutje maakt zijn Japanners vergevingsgezind. Zolang je maar je best doet om de ongeschreven regels te volgen ben je helemaal oké.

Pro-tip: Vind je het spannend? Kijk gewoon wat anderen doen en kopieer dat schaamteloos. In Japan is meedoen aan de groepsflow altijd een goed idee!